Konstanty Ko¶ciñski to nazwisko znane jest osobom zajmuj±cych siê przesz³o¶ci± Nowego. Wystarczy przypomnieæ kilka tytu³ów ksi±¿ek przez niego napisanych, Ko¶cio³y i kaplice w Nowem (Gdañsk 1896), Arcybractwo ró¿añca ¶wiêtego w Nowem (Grudzi±dz 1896), S³awetne Bractwo Barbary ¶w. w Nowem (Grudzi±dz 1897) – to tylko kilka tytu³ów broszur, które wysz³y spod jego pióra . Przyjrzyjmy siê bli¿ej temu mieszkañcowi Nowego – bo autor wymienionych ksi±¿ek mieszka³ i pracowa³ w¶ród nas.
Urodzi³ siê 2 czerwca 1858 roku w Wlewsku w powiecie brodnickim. Rodzice jego, ojciec Józef Piotr i matka Julianna z Bieniszewskich Ko¶ciñscy pó¼niej przeprowadzili siê do Lidzbarka, gdzie mieli gospodarstwo rolne. Po skoñczeniu nauki w szkole elementarnej kszta³ci³ siê prywatnie. Po¶wiêci³ siê karierze s±dowej, zosta³ zatrudniony na stanowisku sekretarza s±dowego w Grudzi±dzu, sk±d przeniesiono go w roku 1885 do Nowego, gdzie pracowa³ przez osiem lat w tutejszym s±dzie grodzkim. Od roku 1893 nale¿a³ do zarz±du ko¶cielnego . To byæ mo¿e przyczyni³o siê do odkrycia w 1889 roku skrytki w farze, w której ca³e stosy starych ksi±g i akt ko¶cielnych historykom dotychczas nieznanych i sta³y siê potem materia³em do ksi±¿ek na temat Nowego. Tamten okres tak wspomina ¿ona Anna z Ch³apowskich: ”odt±d zaczyna siê praca we dwoje. Gromadzili¶my ksi±¿ki, czytali wspólnie du¿o, robili wyci±gi, przysposabiaj±c materya³ do prac historycznych.” (list z 12 marca 1915 r).
W r. 1905 pos±dzony przez w³adze pruskie o zbyt gorliw± dzia³alno¶æ spo³eczn± i narodow± przeniesiony zosta³ pod Berlin i dlatego przeszed³ na emeryturê. Pocz±tkowo osiad³ w Gnie¼nie a potem w Poznaniu, gdzie w kwietniu 1905 roku wst±pi³ do redakcji Dziennika Poznañskiego, w którym pracowa³ do ¶mierci. Zmar³ w Lidzbarku 15 lipca 1914 roku na raka i zosta³ pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym.
Przypominam kilka momentów z bogatego i ciekawego ¿ycia Konstantego Ko¶ciñskiego przy okazji udostêpnienia na portalu jego dzie³ka Franciszkanie i Bernardyni w Nowem nad Wis³±. Przyczynek do historii po³udniowego Pomorza, Poznañ 1906. By wreszcie sta³y siê wiedz± powszechn± o jego ¿yciu i pracy w Nowem.
Ma ono znaczenie dla nas podwójne; swoje dzie³ko pisa³ autor przed po¿arem domu Hischfelda na ulicy Klasztornej, w wyniku którego sp³onê³o piêæ kamienic i wie¿a ko¶cio³a klasztornego wraz ca³ym wnêtrzem i wyposa¿eniem. Dziêki Konstantemu Ko¶ciñskiemu, który dokona³ rzetelnego opisu ko¶cio³a pobernardyñskiego przed po¿arem, dzie³o to ma dla nas dodatkow± warto¶æ, bo przekazuje opis wnêtrza ¶wi±tyni i sprzêtów podaj±c ich opis wraz z kopiami napisów na nagrobkach i sprzêtach sprzed spalenia. Dlatego warto przeczytaæ dzie³ko – ma³o znanego mieszkañca Nowego – Konstantego Ko¶ciñskiego.
Toruñ, 18 wrze¶nia 2016 r. (kapa)
Link do zdygitalizowanej wersji do pobrania "Franciszkanie i Bernardyni w Nowem nad Wis³±. Przyczynek do historii po³udniowego Pomorza, Poznañ 1906" |