W galerii w katalogu Dawniej nimius zamieścił 27 lipca br. zamieścił kolejne zdjęcie fary. W komentarzach pod zdjęciem do tej pory wypowiedzieli się: maciek,nimius,coe-bot, IKA, dumbledore, rudy_ment – głównie w sprawie datowania tej fotografii.
Ważny szczegół – na wieży kościelnej nie ma zegara. IKA podaje, że znalazł się on tam po raz pierwszy w 1912r.
Rudy_ment błądzi widząc na zdjęciu wikariatkę. Rzeczywiście mieściła się ona w pobliżu bramy, ale nie tej prowadzącej od Rynku, ale tej od Gdańskiej – /przy Biskupiej 2 i pojawia się ona dopiero w 1932r. W lutym 1945r. budynek wikariatki się spalił i pozostały gruzy usunięte w czerwcu 1946r, za ich usunięcie ks. proboszcz Wacław Pruszak zapłacił 1890zł./ (Mross s. 187)
Nie da odpowiedzi również szukanie jej w czasach budowy muru - powstał w latach 30-tych XX w. W Kronice Mrossa czytamy: /Budowę muru kościelnego uchwalono na posiedzeniu Rady Parafialnej 19 V 1930 r. Przyjęto ofertę Pawła Rastube, murarza z Nowego, na 6231,19 zł. Opłatę postanowiła uregulować p. Kurkowa. Cegłę w ilości 21600 sztuk (po 85 zł za 1000 sztuk) zamówiono w Pomorskich Zakładach Ceramicznych w Grudziądzu. Na budowę muru kościelnego w linii prostej Magistrat wyraził zgodę (24 VI 1930).
W r.1954 w miejsce zniszczonej „wikariatki”, pobudowano parkan murowany (prace wykonał R. Zajączkowski za 5310,80 zł), a żelazną bramę wykonali 1954 r. Franciszek Karasiewicz i Jan Szczepiński. / (Mross s. 42)
No jeszcze słów kilka o fundatorce muru kościelnego:/ Wielkim dobrodziejem kościoła była Aleksandra Kurkowa z Nowego (ur. 1856 – zm. 1941): ofiarowała ona dzwon, jej fundacji jest obraz św. Mikołaja, oparkanienie kościoła oraz dywan./ (Mross s. 179)
A teraz do sedna. Z którego roku jest prezentowana fotografia? Zarówno IKA, jak i ceo-bot intuicyjnie są bardzo blisko prawdy. Tej należy szukać w dokumentacji remontów kościoła. Zerknijmy znowu do Kroniki ks. Mrossa:/ Wnętrze kościoła, odnowione nieudolną ręką, zostało bardzo szpecone w XVII i XVIII w. (1733/34). Renowacja wnętrza fary dokonana była 1862, podobnie i 1878 r. W 1910/12 kościół powiększono,wg planów architekta Baeckera z Berlina. Usunięto wówczas drewniany strop w nawach (wraz z chórem muzycznym), zastępując go sklepieniem gwiaździstym. W czasie renowacji kościoła odkryto pod tynkiem fragmenty polichromii gotyckiej./(s. 40/41)
Tak więc to, co widzimy owe belki to dawny strop, może chór muzyczny? Wszak jak pisze ks. Mross:/ Chór muzyczny pochodzi z 1913 r.; dawniej był w nawach bocznych i sięgał aż do prezbiterium. W czasie renowacji fary został usunięty./ (s. 54)
Myślę, że te fragmenty z Kroniki parafii św. Mateusza wyjaśniają większość wątpliwości związanych z tym zdjęciem. Mamy przed sobą fotograficzną dokumentację ostatniej wielkiej przebudowy kościoła z lat 1910 – 1912.
UWAGA: tekst ujęty /....../ - to cytaty z Kroniki ks. Mrossa .
Pozdrawiam - kapa
|
dnia sierpień 11 2005 07:52:59
ANEKS Życie jest bogatsze niż zdaje się nam. Ten komentarz kilkanaście dni przeleżał a archiwum z powodu przerwy wakacyjnej. Ale nic to. Ukazał się lipcowy numer Głosu Nowego (nr 7/76/2005) w którym p. Marek Śliwa kontynuuje swój artykuł na temat rozbudowy fary w okresie, którego dotyczy zdjęcie. Napisał rzecz najważniejszą z tego punktu widzenia datowania fotografii. IKA chyba nie przeoczyłaś? Cytuję:" Tym samym część wieży znalazła się w środku kościoła(...) W jej górnej części umieszczono zegar o 3 zewnętrznych tarczach. Tarcze owe są niejako wyróżnikiem umożliwiającym datowanie zdjęć, rysunków, pocztówek. . Myślę, że to wyjaśnia bardzo wiele. Mamy drogowskaz żeby nie błądzić we mgle wątpliwych przypuszczeń: widokówki z 3 lub 4 tarczami pochodzą z okresu po 1912r. Z jedną tarczą lub bez niej sprzed tej daty. To tłumaczyło by również remonty zegara z czasów gdy nie było widać tarczy. Ale to jeszcze trzeba dokładniej wyświetlić. Liczę na dociekliwość IKI i dokumenty. |
dnia sierpień 11 2005 08:22:31
We wszystkich dokumentach znalazłam datę zamontowania zegara 1912. Na ebay, przy pocztówce, którą zamieściłam na portalu przed nimiusem, był napisany rok 1911. Czyli albo ta pocztówka była z tą datą, albo ktoś wysyłał ją w tym roku....I bądź tu mądry ....A może tarcze były zawieszone wcześniej,a rok 1912 to data uruchomienia zegara? |
dnia sierpień 11 2005 08:31:05
wedle różnych źródeł remont trwał kilka lat. Ja spotkałem się z następującymi:1910 -12 i 1910 -14. Więc w tym okresie wieże ujrzały światło dzienne. Bez zajrzenia do dokumentacji (w biurze parafialnym?) remontu nie ustalimy ścisłej daty. Nie kruszyłbym kopii o rok 1911 czy 1912!!!!!!! |
| |
|
|
