Marzec 19 2024 06:04:48
Nawigacja
· Strona Główna
· Artykuły
· Download
· Forum
· Galeria
· Kontakt
· Szukaj
Historia, nazwiska
Zatrzymane w kadrze
( Jak czytać fotografie? Na prawach rękopisu )

Francuski filozof Rolland Barthes pisze w eseju o wizerunkach swojej matki, które porządkował po jej śmierci: Od wielu tych fotografii oddziela mnie HISTORIA. HISTORIA - czy nie jest to po prostu czas, kiedy jeszcze nie było nas na świecie? To, że jeszcze mnie nie było, odczytywałem z sukien, jakie matka nosiła, zanim zacząłem ją pamiętać.

Tegoroczne wakacje przyniosły mi wspaniałe prezenty. Za sprawą dwóch koleżanek szkolnych. Ela Gółkowska - Giemza i Irka Kraińska - Słomińska podarowały fotografie z dwudziestolecia międzywojennego. W zbiorze Eli znalazły się: duża zbiorowa fotografia Towarzystwa Śpiewu św. Cecylii oraz legitymacja członkowska tegoż Towarzystwa. Z kolei Irka zamieściła na portalu nowskim zbiór fotografii ( ) przedstawiających pracowników sklepu Wincentego Jażdżewskiego oraz zdjęcie Zarządu w/w Tow. Śpiewaczego (Irka przepisała opis:Zarząd Towarzystwa śpiewu kościelnego Harmonja w Nowem 1938r. - co okaże sie bardzo istotne a o czym niżej.

Wszystkie te fotografie powstały wiele lat zanim pojawiłem się na świecie. Powiem więcej zanim poznali się moi rodzice, zanim zamieszkali w Nowem. Nie mam więc żadnych, wynikających z mego pochodzenia kompetencji do komentowania tych znalezisk. Jednak spróbuję nad nimi sie pochylić z moim doświadczeniem czytelnika Gazety Nowskiej i podjąć próbę odpowiedzi na kilka narzucających się pytań i sformułować, może tymczasowe, na nie odpowiedzi.

Nie posiadamy na razie słownika biograficznego nowian, nawet nie wiem czy ktoś z mieszkańców miasteczka o takiej książce pomyślał. Nie możemy więc zerknąć tam do odpowiedniego hasła i przeczytać kim był Wincenty Jażdżewski? W moim komputerze w notatkach z lektur znalazłem (bez dat):Wincenty Jażdżewski, kupiec; bławaty,konfekcja, obuwie, galanteria
Rynek 25 tel. 15 ; przewodniczący Rady Miejskiej; prezes Towarzystwa Kupców Samodzielnych ;prezes Towarzystwa Śpiewaczego LUTNIA. Tyle wynotowałem z moich przeglądów pożółkłych roczników pisma Władysława Wesołowskiego. Teraz dzięki fotografiom Irki możemy poznać wizerunek tego zasłużonego obywatela.


Po lewej stronie fotografii z lipca 1941 roku stoi Wincenty Jażdżewski z żoną.
Inna sprawa to rozpoznanie z imienia i nazwiska pracowników firmy. O ile zdjęcie nie zostało opisane w momencie jego zrobienia, to z każdym następnym rokiem od powstania fotografii mamy coraz więcej kłopotów. Jeszcze więcej gdy nie żyją już osoby przedstawione na zdjęciu. Pozostaje zbiorowy trud rozpoznawania. Wprawdzie Irka pamiętając opowieści swojej Mamy zamieściła następujący opis: Od lewej: p. Jażdżewski z żoną, piąta p. Chyrek, za nią p. K.Sękowska, najwyżej stoją p. J.Kurek i W.Kraińska. Od razu powstaje kolejny problem: jak podawać nazwiska kobiet? Na tej fotografii matka mojej koleżanki występje jako W. Kraińska czyli pod nazwiskiem jakie nosiła, gdy Irce opowiadała o swej pracy w firmie Jażdżewskiego, choć takie nazwiska jeszcze wówczas nie miała, bo była jeszcze panną i nosiła nazwisko rodowe: Wojnowska. Więc nazwisko z momentu opowiadania o zdjęciu czy raczej z momentu jego wykonania ? To rozróżnienie czasów (czas fotografii i czas opowiadania o zdjęciu, post factum) jest bardzo istotne i pozwala unikać błędów rzeczowych. Często używając dwóch nazwisk ( w przypadku kobiet ) mówimy o tej samej osobie.
Być może tak jest w przypadku kolejnego zdjęcia.







Zarząd Towarzystwa śpiewu kościelnego Harmonja w Nowem 1938r.

Do tego opisu dodała uwagę: Od lewej stoją: W. Kraińska, p. Czechowski, n.n., J. Strippentow, siedzą: ?? Pozostawiając na moment nie rozstrzygniętą sprawę kim jest NN pamiętając o uczynionych wyżej uwagach o nazwiskach opis (uwzględniając tylko panie) mógłby być następujący: W. Wojnowska, NN, J. Rychławska. Wydaje mi się, że taki był stan cywilny pań. W swych przypuszczeniach pójdę o krok dalej i zaryzykuję, że tajemnicza NN, która wedle spicy [wpis:sierpień 02 2009 14:28:43] to pani Szuflitowska; chcę powiedzieć, że to skarbnik tego zarządu: pani J.Grabowska, może późniejsza pani Szuflitowska ? Przypuszczenie to opieram na analizie legitymacji członkowskiej podarowanej przez wymieniona wyżej Elę, a która pochodzi ze zbiorów widocznego na zdjęciu p. Aleksa Szuflitowskiego.













Mamy podpisy dwóch członków Zarządu: prezesa p. J. Czechowskiego i skarbnika: Grabowska E.
Albo - albo: albo fotografia ta przedstawia cały zarząd Towarzystwa Śpiewaczego św. Cecylii,w którym działał m. in. chór kościelny Harmonja, wówczas owa NN to skarbnik panna E. Grabowska; albo: to fotografia nie całego zarządu. Gdyby moje supozycje były prawdziwe to pełny opis w/w fotografii byłby następujący:stoją: W. Wojnowska, J. Czechowski, E. Grabowska, J. Rychławska; Aleks Szuflitowski, ksiądz proboszcz Tadeusz Bartkowski (?), organista, dyrygent Harmonji Feliks Frydrychowski. (Rację ma Irka pisząc pod fotografią w kwestii rozpoznania p. Frydrychowskiego: Znałam,znałam ale nie tak młodego!!!! bo jak zauważa Wiesław Myśliwski w Traktacie o łuskaniu fasoli: Byłem święcie przekonany, że dziadek był od początku zawsze dziadkiem, to i ja będę zawsze dzieckiem (s. 243). Zdaje się nam, że dorośli zawsze byli starymi, a my jesteśmy wiecznie młodzi. Piękne złudzenie.
Jeżeli widoczny kapłan to rzeczywiście ksiądz proboszcz Tadeusz Bartkowski (wygląda tu zbyt młodzieńczo) to ułatwia to datowanie zdjęcia; powstało ono przed końcem sierpnia 1938 roku, bo wówczas z końcem sierpnia objął parafię w Lignowach. Tu wygląda zbyt młodo więc przypuszczam, że może to być ksiądz wikary Edmund Kamrowski patron Stowarzyszeń Młodzieży Katolickiej. Bezimienny dziennikarz Gazety Nowskiej tak pisał, utrwalając inaugurację I Targów Meblowych w Nowem w dniu 26 czerwca 1938 roku o godzinie 10-tej rozpoczęła się uroczystość nabożeństwem w prastarym kościele farnym, które odprawił ks. radca Bartkowski. Kazanie wygłosił ks. Kamrowski, znów pienia wykonał chór mieszany "Harmonia" pod batutą p. D. Frydrychowkiego.[GN nr 27, sobota 2 lipca 1938 r.]
Ów chór mieszany to połączone chóry Lutnia, którego dyrygentem był Dominik Frydrychowski i Harmonia kierowana przez młodszego z braci, aktualnego wówczas organistę Feliksa Frydrychowskiego. Starszy z braci zwykle przejmował batutę.

Z kolei poniższe dwie fotografie zrobione w miejscu pracy, przy zmienionych dekoracjach ukazują obyczaje panujące w dobrych firmach, w których panowały rodzinne warunki, co tak pięknie opisał Bolesław Prus w Lalce, pokazując rodzinę kupców Minclów.

Te dwie fotografie zrobione zostały w tym samym wnętrzu ( widać tę samą balustradę schodów wewnętrznych) jednak zupełnie inne są dekoracje, choć okazje pewnie równie uroczyste. Moje przypuszczenie: pierwsza z nich uwiecznia moment otwarcia nowego lokalu? albo może zwyczajnie urodziny pryncypała, wszak widzimy go odświętnie ubranego z muszką na białym gorsie koszuli. Zresztą współpracownicy też jacyś odświętnie ubrani. Druga fotografia to Wigilia Bożego Narodzenia 1943 roku. Centralne miejsce zajmują Wincenty Jażdżewski z żoną i jego brat? K. Jażdżewski prezes Sokoła w Nowem.


Powyższe uwagi dedykuję koleżankom ze szkolnej ławy - Eli i Irce - na pamiątkę wspólnych chwil, z podziękowaniem za pamiątki.
Toruń, 3 sierpnia 2009 r. /kapa/
Komentarze
#11 | a-salaj dnia październik 05 2016 01:21:36
ks. Edmund Kamrowski był więziony na Zamku Lubelskim ,a następnie został rozstrzelany 28 stycznia 1944 .
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony

Zaloguj się, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie możesz się zalogować lub nie masz konta?
Skontaktuj się z administratorem portalu - admin@miasto-nowe.com
Losowa Fotka
Ostatnie komentarze
News
Dziękuję i wzajemnie ż...
Wzajemnie Arku. Tym sz...
12 października ukaże ...
Dziesięć lat... Aż tru...
Tak jak pisze kapa - z...
Artykuły
Uzypełnienie, [url]htt...
ciekawy materiał dotyc...
[img]https://bi.im-g.p...
58Wiktoria prosze: [ur...
Arek, masz jakiś link ...
Informacja do 58Wiktor...
Dodatkowa informacja d...
Bies, masz może zdjęci...
Tak, została część bud...
Super, dziękuję. Coś n...
Fotogaleria
Poniżej link do wspomn...
Wystawa została zorgan...
Dzieki za kolejne info...
Na wystawie w zamku je...
Obecnie to juz history...
Dziękuję za informację.
Kapa daj namiar mniej ...
Nawet tyle nie zostało...
Piękne czasy, piękne m...
Portal ma się dobrze, ...
[i]Kurier Bydgoski 03-...
Kolejna publikacja z n...
[i]"Zakłada się park m...
Musi byc to gdzies udo...
Ciekawe ile osób otrzy...
Ile drzew rosło w tamt...
Ciekawy i rzetelny art...
R.I.P. (*) (*) (*)
Piękny motocykl : [url...
chyba tak ;)
Ostatnie artykuły
· Przyjaciel 1900 - 1901
· Fragmenty książki El...
· Przyjaciel 1899
· Przyjaciel 1897 - 1898
· Przyjaciel 1896
Ostatnio na forum
Najnowsze tematy
· Artykul "Utracona pr...
· Co z tym Neuenburgie...
· Rodzina Stasiewskich
· Wszelkie info o lini...
· Młynarz z Nowego Fra...
Najciekawsze tematy
Brak tematów na forum
Ostatnio dodane zdjęcia

Nadanie imienia sali...

...a swego nie znacie.

Stary cmentarz

Bar Sambor

Po schodach w górę i...

Blacharz i Mistrz de...

Katastrofa samochodo...

Nowe - ośrodek przem...

Targi Meblowe w Nowe...

Otwarcie Targów Mebl...

W królestwie stolarz...

Organizatorzy Targów...

Targi Meblowe w Nowem

Katastrofa samochodo...

Z uroczystości 3- ma...

W Persie 30 XI 2019

Bzowo Restauracja M....

Planty zimą

Piękna niedziela w N...

Piękna uroczystość n...

W przyszłym roku tar...

W pomorskiej stolicy...

Królewstwo meblarzy ...

Jubileusz zasłużoneg...

Cenny zabytek histor...

Grupa członków Stron...

Sambor I gdański

Z WĘDRÓWEK PO POMORZ...

Wycieczka parowcem C...

Niespodzianka
Wygenerowano w sekund: 0.43 - 28 zapytań MySQL 15,967,509 unikalnych wizyt